Sint-Frederik - Mayerhof

Deze plaats werd gekocht door Henriette Mayer van den Bergh (1838 - 1920). Zij wilde haar bejaard huispersoneel een kommerloos verblijf bieden. Het Sint-Frederik Instituut bestond uit een kapel, een aalmoezenierswoning en haar eigen verblijf. Daarrond zorgde ze voor vier dubbelwoningen, de villa’s Emile, Godefroid, Constantin en Henri. De villa’s werden afgebroken om plaats te maken voor het ‘Mayerhof’.

Emil Mayer (1824-1879) huwt in 1857 met Henriëtte van den Bergh (1838-1920). Hij is afkomstig van de Duitse stad Keulen en leidt in Antwerpen een filiaal van het familiebedrijf, dat handelt in specerijen en farmaceutische producten. Emil Mayer is in Antwerpen een gekende en zeer succesvolle zakenman. Henriëtte van den Bergh is de dochter van de Antwerpenaar Jan van den Bergh, zakenman, schepen en senator. Ook zij was zeer welgesteld.

Emil en Henriette hebben twee zonen, Frederik (Fritz) en Oscar. Oscar (1859-1913) zal het familiebedrijf voorzetten. In 1879 sterft vader Mayer. Fritz is dan 21 en studeert aan de Gentse universiteit (letteren en wijsbegeerte, en rechten). Maar hij breekt zijn studies af en gaat bij zijn moeder wonen. Hun band is hecht. Als Fritz Mayer in 1888 in de adelstand wordt verheven, heeft hij haar achternaam bij de zijne laten voegen: Fritz Mayer van den Bergh.’ Fritz Mayer wijdt zich in de jaren 1880 aan zijn grote passie: het verzamelen van kunst, in binnen- en buitenland. Hij is een autodidact en koopt zeer uiteenlopende werken aan, ook gebruiksvoorwerpen.

Dat Fritz Mayer van den Bergh zoveel kunst zal kunnen kopen, heeft uiteraard ook met zijn rijke geboorte te maken.

Op 4 mei 1901 komt er een abrupt einde aan het succes. Na een ongeluk bij het paardrijden en na enkele maanden ziekbed, sterft Fritz Mayer van den Bergh. Hij is dan pas 43 en heeft al langer de ambitie een eigen museum in te richten. Zijn moeder zal die droom drie jaar later waarmaken: het Fritz Mayer van de Bergh museum in Antwerpen.

In 1904 stichtte Henriette het Sint-Frederik Instituut ter herinnering aan haar zoon. Dat tehuis had zowat het uitzicht van een klein begijnhof met in het midden een klein paviljoen en er omheen enkele kleinere huisjes, bestemd voor de huisvesting van oudere paren. Bij het overlijden van de man vond de weduwe dan een toevlucht in het aanpalende paviljoen. In 1966 werd op deze plaats het Mayerhof opgericht. Enkel het kapelletje van het “begijnhof” bleef behouden.

In opdracht van Henriette, ontwierp architect Flor Van Reeth in 1911 nabij Sint-Frederik een tuinwijk met 42 woningen, bekend als ‘de 40 huizekens’. Zijn betrachting formuleerde Van Reeth als “terug naar de eigen landaard-stijl ter vervulling van de ware verzuchtingen van ons Vlaamsche volk”. Vier jaar later besliste Henriette van den Bergh testamentair: ‘… ik leg de nadruk op het inzicht waarmee ik deze woningen heb gebouwd, nl. aan een aantal eerlijke gezinnen een gezonde en behoorlijke huisvesting te verzekeren tegen een niet overdreven huurprijs. Ik acht inderdaad de huurprijs van werkmanswoningen in het algemeen overdreven…’.

De eerste huizen werden in 1928 door hun huurders gekocht.